SPECYFIKA AUTYSTYCZNEJ ŚCIEŻKI POZNAWCZEJ W KONTEKŚCIE JEJ WPŁYWU NA STRATEGIE ROZWIJANIA KOMPETENCJI KOMUNIKACYJNYCH

Kalina Zajączkowska

Abstrakt


Deficyt kompetencji komunikacyjnych, na różnym poziomie i wyrażający się wielorakimisymptomami, stanowi o istocie trudności osób ze spektrum autyzmu. Chociaż etiologia tego zaburzeniarozwoju o.u.n. wciąż pozostaje nieznana, to specyfikę autystycznej ścieżki poznawczejtłumaczy się kilkoma hipotezami, koncepcjami psychologicznymi – deficytem Teorii Umysłu,Funkcji Wykonawczych, słabą centralną koherencją oraz zaburzeniami integracji sensorycznej.W poniższym artykule autorka próbuje określić, jak specyfika percepcji osób z ASD wpływana przyjmowanie przez nie przekazów od osób „neurotypowych” i – w związku z tym – jakieto niesie implikacje praktyczne dla strategii tworzonych przez terapeutę mowy i komunikacji.

Słowa kluczowe


autyzm; komunikacja; AAC; słaba centralna koherencja; zaburzenia SI

Bibliografia


Błeszyński J.J. 1998, Mowa i język dzieci z autyzmem. Wybrane zagadnienia, Słupsk.

De Clercq H. 2009, Autyzm od wewnątrz – przewodnik, Warszawa.

Delacato C.H. 1995, Dziwne, niepojęte. Autystyczne dziecko, Warszawa.

Drewniak-Wołosz E., Mikosza L., Paluch A. 2005, Afa-skala. Jak badać mowę dziecka afatycznego?, Kraków.

Emiluta-Rozya D. 2014, Całościowe badanie logopedyczne z materiałem obrazkowym, Warszawa.

Firth U. 2004, Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy, Warszawa.

Gałkowski T. 1980, Usprawnianie dziecka autystycznego w rodzinie, Warszawa.

Gałkowski T., Wardyn M. 2002, Echolalia u dzieci z autyzmem i jej rozwojowe uwarunkowania, „Audiofonologia”, 21, s. 147–177.

Gołaska P. 2011, Zaburzenia ze spektrum autyzmu – przegląd teorii, „Remedium”, 10, s. 29–34.

Grandin T. 2006, Myślenie obrazami oraz inne relacje z życia z autyzmem, Warszawa.

Grandin T. Panek R., 2016, Mózg autystyczny. Podróż w głąb niezwykłych umysłów, Kraków.

Haddon M. 2010, Dziwny przypadek psa nocną porą, Warszawa.

Kaczmarek B.B. 2015, Obraz narzędziem komunikacji – znaki i strategie wizualne w usprawnianiu społecznego zrozumienia i komunikacji osób z ASD, [w:] Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska, Kraków, s. 143–199.

Kawa R. 2005, Rozwijanie umiejętności niezbędnych w nabywaniu mowy, [w:] Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem, red. D. Danielewicz, E. Pisula, Kraków, s. 79–96.

Łuszczak K. 2015, Technologia wspomagająca jako wsparcie komunikacji alternatywnej osób z zaburzeniami

ze spektrum autyzmu, [w:] Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. B.B. Kaczmarek, A. Wojciechowska, Kraków, s. 291–303.

Markiewicz K. 2004, Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych, Lublin.

Okrzasa M. 2007, Wokół terapii małego dziecka autystycznego, „Integracja sensoryczna. Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej”, 4, s. 2–4.

Rybka A. 2009, Zrozumieć tajemnice autyzmu. Z perspektywy poznawczych koncepcji psychologicznych, [w:] Kompleksowe wspomaganie rozwoju uczniów z autyzmem i zaburzeniami pokrewnymi, red. J. Kossewska, Kraków, s. 17–33.

Smyczek A. 2013, Funkcjonalna diagnoza umiejętności komunikowania się, Kraków.

Smyczek A. 2017, Poziomy rozwoju komunikacji, Kraków.

Wroniszewski M. 2010, Wszystko, co chcecie wiedzieć o autyzmie, „Neuropsychiatria”. Przedruk z Medical Tribune, 20, s. 11–16.

Wroniszewski M. 2009, Podstawowe zagadnienia terapii i edukacji dzieci z autyzmem, materiały ze szkolenia, Fundacja Synapsis, Warszawa.


Pełny tekst: PDF

Refbacks

  • There are currently no refbacks.