PAMIĘĆ I RUTYNIZACJA JAKO DETERMINANTY AKWIZYCJI JĘZYKA W OLIGOFAZJI

Kinga Mietz

Abstrakt


Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza wpływu pamięci i rutynizacji na nabywane językaprzez osoby dotknięte oligofazją o podłożu niepełnosprawności intelektualnej w stopniulekkim. W części teoretycznej wyjaśniono kluczowe dla podjętych rozważań terminy: pamięć,rutynizacja, inteligencja oraz zarysowano ich wpływ na nabywanie języka. Opisano także funkcjonowaniepamięci i rutynizacji u osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz scharakteryzowanoich rozwój językowy. W części praktycznej artykułu zaprezentowano wyniki badań dotyczącychszybkości uczenia się przez powtarzanie materiału lingwistycznego przez dwie grupywiekowe osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim odniesione do grupy kontrolnej– rówieśników niedotkniętych żadnymi zaburzeniami rozwojowymi.

Słowa kluczowe


pamięć; rutynizacja; inteligencja; oligofazja; akwizycja języka

Bibliografia


Baraniewicz D., Baraniewicz M. 2007, Możliwości komunikacyjne uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym, [w:] Umiejętności komunikacyjne osób z niepełnosprawnością. Teoria, diagnoza, wspomaganie, red. J. Baran, A. Mikrut, Kraków, s. 195–205.

Bierwiaczonek B. 2006, O języku ucieleśnionym, [w:] Językoznawstwo kognitywne III. Kognitywizm w świetle innych teorii, red. O. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk, s. 444–479.

Błeszyński J. 2012, Diagnoza rozwoju mowy osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, red. S. Milewski, E. Czaplewska, Sopot, s. 177–221.

Chlewiński Z. (red.) 1997, Psychologia pamięci, Warszawa.

Gałecki P. i in. (red.) 2018, Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5, Wrocław.

Grabias S. 1997, Mowa i jej zaburzenia, „Audiofonologia”, 10, s. 9–36.

Grabias S. 2012, Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, s. 15–71.

Jagodzińska M. 2008, Psychologia pamięci, Gliwice.

Jęczeń U. 2012, Symptomy oligofazji w upośledzeniu umysłowym, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, s. 381–393.

Kaczorowska-Bray K. 2012, Zaburzenia komunikacji językowej w grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Diagnoza i terapia logopedyczna osób z niepełnosprawnością intelektualną,

red. J. Błeszyński, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 36–63.

Kaczorowska-Bray K. 2017, Kompetencja i sprawność językowa dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim, Gdańsk.

Kielin J. 1999, Trudności i problemy terapeutyczne, [w:] Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, red. J. Kielin, Gdańsk, s. 102–114.

Kowalska D.M. 1997, Anatomiczne podstawy pamięci, [w:] Mózg a zachowanie, red. T. Górska,

A. Grabowska, J. Zagrodzka, Warszawa, s. 298–318.

Kurcz I. 1992, Pamięć, uczenie się, język, Warszawa.

Michalik M. 2011, Kompetencja składniowa w normie i w zaburzeniach. Ujęcie integrujące, Kraków.

Michalik M. 2011a, „Nowa Logopedia” a biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy, „Nowa Logopedia”, 2, s. 13–24.

Mietz K. 2016, Pamięć i rutynizacja jako czynniki decydujące o nabywaniu języka, „Studia Logopaedica”, 5, s. 120–144.

Mietz K. 2016a, Pamięć, rutynizacja a nabywanie języka – eksperyment psycholingwistyczny, „Neurolingwistyka Praktyczna”, 2, s. 52–71.

Mietz K. 2017, Nabywanie mowy w dyskursie zaburzonym na tle najważniejszych modeli ontolingwistycznych, „Studia Logopaedica”, 6, s. 41–63.

Mietz K. 2017a, Rutynizacja jako determinanta akwizycji języka, „Biuletyn Logopedyczny”, 1–2 (30–31) 2016/2017, s. 9–23.

Nęcka E. 2003, Inteligencja. Geneza – Struktura – Funkcje, Gdańsk.

Nęcka E. 2004, Procesy uwagi, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, t. 2, Gdańsk, s. 78–96.

Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. 2013, Psychologia poznawcza, Warszawa.

Pietrzyk I. 2002, Kształtowanie się i funkcjonowanie obcojęzycznych nawyków gramatycznych, Szczecin.

Pilecka W. 1997, Psychoruchowy rozwój dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, [w:] Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, red. W. Pilecka,

J. Pilecki, Kraków, s. 9–26.

Rakowska A. 2003, Język, komunikacja, niepełnosprawność. Wybrane zagadnienia, Kraków.

Siwek S. 2006, Upośledzenie umysłowe, [w:] Neuropsychologia kliniczna dziecka, red. A.R. Borkowska, Ł. Domańska, Warszawa, s. 31–88.

Szewczuk W. 1990, Psychologia, Kraków.

Tarkowski Z. 2003, Zaburzenia mowy dzieci upośledzonych umysłowo, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, t. 2, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole,

s. 203–209.

Tarkowski Z. 2005, Mowa osób upośledzonych umysłowo i jej zaburzenia, [w:] Podstawy neurologopedii.

Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Opole, s. 553–606.

Tarkowski Z., Protas H. 2017, Zaburzenia mowy towarzyszące upośledzeniu umysłowemu, [w:] Patologia mowy, red. Z. Tarkowski, Gdańsk, s. 255–278.

Włodarski Z. 1989, Psychologia uczenia się, t. 1, Warszawa.


Pełny tekst: PDF

Refbacks

  • There are currently no refbacks.